Met stijgende verbazing kijk ik naar een programma van gister ‘Tygo in de psychiatrie’. Ik weet uit ervaring van een aantal mensen om mij heen dat er veel fout gaat in deze tak van de gezondheidszorg, maar wat ik nu op mijn scherm zie en hoor is schrijnend, zeer schrijnend.

We leven in een maatschappij van hokjes. Alles en iedereen moet erin gepropt en netjes gelabeld en geïnventariseerd worden. Ook ik ben tijdens mijn verschillende trajecten in aanraking gekomen met een aantal psychologen. Om te leren omgaan met pijn, maar ook om te kijken of het allemaal wel ok verliep in mijn bovenkamer, zo stel ik mij tenminste voor. Ik heb de lijsten ingevuld waarvan ik vragen voorbij hoor komen in dit programma. ‘Ben je weleens somber’, of iets dergelijks. In mijn hoofd spelen altijd verschillende antwoorden op de vragen die me voorgelegd worden. Ik denk vanuit verschillende hoeken en antwoord in mijn hoofd eigenlijk al voor iedereen. Welk antwoord moet ik geven? Er zijn meerdere antwoorden, maar er zit nog altijd maar één persoontje in mijn hoofd. Ze heeft alleen verschillende invalshoeken.

Iedereen is weleens somber, maar lang niet iedereen is depressief. Ik vind het best eng dat je hier overgeleverd bent aan de interpretatie van iemand, met zijn of haar eigen referentiekader, die ergens voor geleerd heeft, maar eigenlijk niet weet wat er écht in jouw hoofd omgaat. Voor je het weet is het stickertje geprint en geplakt en wordt er een pilletje ingeduwd om je vooral maar rustig te houden.

In mijn leven heb ik een aantal keer op afstand te maken gehad met mensen met een bi-polaire stoornis. Een leven met serieuze pieken en diepe dalen. Maar wanneer ben je nu precies té blij? En wanneer schiet je door naar een depressie? De grenzen van de aandoening worden bepaald door mensen met theoretische kennis, in praktijk hebben ze geen idee. Dat kan ook niet, want je kúnt niet in iemands hoofd kijken. Maar het stempeltje dat ze op je koppie drukken blijft je je leven lang achtervolgen met alle gevolgen (en medicatie) van dien.

De psychologie is geen exacte wetenschap, dat is duidelijk. We moeten passen in het stramien en wie niet past heeft een probleem. En voor je het weet een label, in een hokje, of twee, of drie, want het is nu eenmaal geen exacte wetenschap. Over die exacte wetenschap. In dit programma werd aangehaald wat ik de ‘thermometer theorie’ noem. Een thermometer geeft aan of je koorts hebt. Zou je zeggen, zeggen de meeste artsen ook. Tenzij je toevallig zo iemand bent met een basistemperatuur van laten we zeggen zesendertig graden. Dan is koorts ineens koorts bij een graadje minder. Of telt dat dan volgens de exacte wetenschap toch weer niet?

* Onderstaand gedicht schreef ik soort van schertsend na een sarcastisch gesprekje met een van mijn lotgenootjes. Het heeft een compleet andere interpretatie na het zien van dit programma. Soms weet je niet van te voren waarom je iets schrijft zo lijkt het… *